Update april 2023
Na een constructief gesprek met Borstkanker Vereniging Nederland hebben wij vernomen dat de campagne op onderdelen wordt aangepast. Zo is iedere ‘derde dag van de maand’ losgelaten als hoofdboodschap aan vrouwen om borstzelfonderzoek te doen. Ook wordt de boodschap op de campagnesite beter uitgelegd en is een verwijzing opgenomen naar Thuisarts.nl.
16 maart 2023
Campagne borstonderzoek
“Het feit dat het belangrijk is voor vrouwen om hun borsten goed te kennen, staat niet ter discussie”, stelt Eric Scheppink, Raad van Bestuur NHG. “Bezwaarlijk is dat het advies voor periodiek borstzelfonderzoek wordt gegeven aan alle vrouwen en om dit advies te koppelen aan een vaste datum in plaats van aan de menstruatiecyclus van de vrouw”.
Periodiek borstzelfonderzoek: voor wie?
In de NHG-Standaard Borstkanker valt te lezen dat periodiek borstzelfonderzoek niet leidt tot vermindering van sterfte aan borstkanker of verbetering van de prognose. Het kan wel leiden tot overdiagnostiek. Daarnaast kan het ook leiden tot extra ongerustheid onder patiënten en tot schuldgevoel of zelfverwijt, als later blijkt dat er toch borstkanker is ontstaan en het zelfonderzoek niet maandelijks is uitgevoerd.
Bij vrouwen die borstkanker hebben gehad geldt wel het advies om maandelijks borstzelfonderzoek uit te voeren om een recidief zo snel mogelijk te ontdekken.
Periodiek borstzelfonderzoek bij vrouwen zonder borstkanker in de voorgeschiedenis raden we niet actief aan. Wel geven wij het advies om bij klachten of (uiterlijke) veranderingen aan de borst die na de menstruatie niet verdwijnen contact op te nemen met de huisarts.
Voor vrouwen die behandeld zijn voor borstkanker is het advies om iedere maand borsten en oksels te onderzoeken. Zo kan men mogelijk eerder ontdekken of de borstkanker weer terug is.
Vrouwen zonder borstkanker in de voorgeschiedenis, maar bij wie wel borstkanker in de familie voorkomt, kunnen overleggen met de huisarts of zij zelf elke maand hun borsten gaan onderzoeken
Periodiek borstzelfonderzoek: wanneer?
Omdat veel vrouwen (fysiologisch) knobbeliger borstklierweefsel hebben in de 2e helft van de menstruatiecyclus, is een standaard advies om elke 3e dag van de maand dit zelfonderzoek uit te voeren (ongeacht in welk deel van de menstruatiecyclus een vrouw zich dan bevindt) incorrect en kan leiden tot onnodige angst, zorgen en overdiagnostiek.
Aanvullend op bovenstaande adviezen: onderzoek de borsten als de ongesteldheid is afgelopen.
Aanvullend op bovenstaande adviezen: het moment van borstonderzoek maakt niet uit.
Hoe nu verder?
Eric Scheppink:
“Binnenkort gaan we in gesprek met BVN om onze zorgen toe te lichten en te bespreken wat mogelijk is. We zijn blij dat dit gesprek snel georganiseerd kon worden, omdat we willen voorkomen dat deze campagne kan leiden tot onnodige zorgen bij vrouwen en extra belasting voor alle betrokkenen.
Als meer ongeruste patiënten zich melden bij de huisarts, is het gevolg dat er tijd nodig is om de discrepantie tussen het advies in deze campagne en onze gangbare op wetenschap berustende adviezen (zoals in de NHG-Standaard en op Thuisarts.nl staan opgenomen) uit te leggen. Dit is de afgelopen dagen al merkbaar geweest via discussies op LinkedIn en e-mails die wij ontvingen van onze leden”.
Patiënteninformatie Thuisarts.nl
Op Thuisarts.nl staan de geldende adviezen beschreven in de situatie ‘Ik wil zelf mijn borsten onderzoeken’.
